1. اولین علامت بارداری معمولا عقب افتادن قاعدگی است.
2. تغییرات هورمونی که رخ می دهد باعث رشد غدد پستانی می شود که باعث پری و حساس شدن سینه ها می شود.
3. از حدود هفته ششم بارداری حساسیت مفرط به بو و حالت تهوع و استفراغ به خصوص در هنگام صبح دیده می شود. اگرچه این وضعیت معمولاً پس از ماه سوم به خودی خود پسرفت می کند، اما هرچند به ندرت، ممکن است در دوران بارداری ادامه یابد.
4. ضعف، خستگی و میل مداوم به خواب از بارزترین شکایات در اوایل بارداری است.
5. به طور کلی با افزایش دمای بدن، تحمل گرما در این لحظات دشوار می شود.
6. طعم فلز در دهان احساس می شود، ترشح بزاق افزایش می یابد.
7. به دلیل تغییرات هورمونی در ماه های اول بارداری و در سه ماه آخر به دلیل فشار کودک به مثانه، تعداد دفعات ادرار روزانه افزایش می یابد.
8. به دلیل کند شدن حرکات روده، یبوست یک وضعیت شایع است.
9. ممکن است احساساتی شدن بیش از حد مشاهده شود.
10. حرکات نوزاد از ماه پنجم در بارداری اول و از ماه چهارم در بارداری های بعدی احساس می شود.

• سن مادر کمتر از 18 سال یا بیشتر از 35 سال،
• شروع بارداری با اضافه وزن (شاخص توده بدنی بالای 30)،
• بیماری ها یا جراحی های قبلی زنان،
• داروهای مصرف شده توسط مادر باردار،
• داشتن بیش از 4 تولد،
• مادر آینده یک بیماری سیستمیک دیگر (فشار خون، دیابت، بیماری های قلبی و کلیوی) داشته باشد.
• مواجهه با مشکلاتی مانند زایمان زودرس، تاخیر در رشد نوزاد، مرده زایی، مسمومیت بارداری، سقط جنین 3 بار یا بیشتر در بارداری های قبلی،
• ناسازگاری خونی (RH- مادر، RH + پدر)،
• ازدواج های فامیلی.

سونوگرافی یک ابزار تشخیصی مهم است که وضعیت، رشد و ساختار کودک را نشان می دهد.
بسیاری از ناهنجاری های بزرگ جنین را می توان با سونوگرافی نشان داد، اما ارزش آن در تشخیص ناهنجاری های کوچک جنینی که ساختار نوزاد را بسیار مختل نمی کند، کمتر مشخص است.

بهترین مثال در این مورد سندرم داون است. علاوه بر این، بسیاری از اختلالات ژنتیکی و رشدی را نمی توان با سونوگرافی تشخیص داد.
برخی از بیماری ها ممکن است در نتیجه رشد یا نارسایی اندام مربوطه جنین در هفته های آخر بارداری رخ دهد.
این واقعیت که این بیماری ها توسط پزشکی که قبلا سونوگرافی انجام داده است مشاهده نشده است، همیشه نشان دهنده این نیست که پزشک تشخیص این بیماری را فراموش نموده است.

احتمال تشخیص ناهنجاری در نوزاد با سونوگرافی بین 20 تا 80 درصد بسته به تجربه فرد و مشخصات فنی تجهیزات سونوگرافی متغیر است.

هفته های 5-6

نوزاد در این مرحله به اندازه یک دانه سیب است.
در یک کیسه پر از مایع شناور است. در پایان هفته ششم، ضربان قلب شروع می شود و می توان ضربان قلب را در سونوگرافی کنترل کرد.

در هفته هفتم، جنین به اندازه یک انگور کوچک در هفته هفتم است. در 8 هفتگی به اندازه یک توت فرنگی می رسد.

هفته های 9-12

در این هفته ها، سر، بدن، بازوها و پاهای نوزاد به وضوح مشخص می شود.

در 12 هفتگی، قد نوزاد تقریباً 6.5 سانتی متر و وزن آن 18 گرم است.
انتظار می رود که مادر در 3 ماه اول 1-2 کیلوگرم وزن اضافه کند.
مادرانی که استفراغ بیش از حد دارند ممکن است افزایش وزن کمتری داشته باشند.
در این مدت مادر وزنی را که باید در دوران بارداری به دست آورد، به دست می آورد.

اندازه گیری ضخامت پشت گردن

اندازه گیری ضخامت (شفافیت) پشت گردن نوزاد با سونوگرافی در ۱۱ تا ۱۴ هفته ایده هایی را در تشخیص سندرم داون، مشکلات قلبی و همچنین سایر بیماری های ژنتیکی به ما می دهد.

تست غربالگری دوگانه پیگیری بارداری

علاوه بر اندازه‌گیری شفافیت نوچال، خطر تولد نوزاد مبتلا به سندرم داون با اندازه‌گیری سطوح سرمی hCG و PAPP-A که از خون مادر مورد بررسی قرار گرفته است، یعنی «آزمایش غربالگری دوگانه» محاسبه می‌شود.

با این تست غربالگری می توان 90 درصد نوزادان مبتلا به سندرم داون را تشخیص داد.

هفته 16

مادر باردار وارد سه ماهه دوم بارداری شده است. او اکنون احساس بهتری دارد.
به خصوص در نوک پستان و اطراف آن، پوست شروع به تیره شدن می کند.
برآمدگی شکم شروع به آشکار شدن می کند. در این سه ماهه دوم، مادر باید 5-7 کیلو وزن اضافه کند.
قد نوزاد 16 سانتی متر است، وزن آن به طور متوسط 135 گرم است.

مابین هفته 16-19

هفته 16-18 حساس ترین دوره در تشخیص ناهنجاری ها در نوزاد است.
در این دوره، «تست غربالگری سه گانه» که از خون مادر با سونوگرافی دقیق بررسی می شود، اطلاعات بسیار مهمی برای سلامت نوزاد می دهد.
به خصوص خانم هایی که در خانواده بیماری های ارثی دارند، قبلاً نوزادی با ناهنجاری به دنیا آورده اند، مرده به دنیا آورده اند یا بالای 35 سال سن دارند، حتما باید این آزمایش ها را انجام دهند.

تست غربالگری سه گانه خطر ابتلای نوزاد به سندرم داون را با ارزیابی سطح هورمون هایی به نام HCG توتال، استریول آزاد و آلفافتوپروتئین در خون مادر، همراه با سن مادر و هفته بارداری تعیین می کند.

با تست غربالگری سه گانه می توان 64 درصد از نوزادان مبتلا به سندرم داون را تشخیص داد.

تست های غربالگری دوگانه و سه گانه فقط خطر را نشان می دهند. برای تشخیص قطعی، در 3 ماهه اول بارداری از جفت جنین نمونه برداری می شود و از مایعی که نوزاد در سه ماهه دوم در آن است، نمونه یا نمونه هایی گرفته می شود.

آمنیوسنتز فرایند گرفتن نمونه با ورود به شکم مادر از طریق سوزن نازک از مایعی است که نوزاد در آن قرار دارد.

از نمونه های گرفته شده، سلول های نوزاد به دست می آید و تعداد کروموزوم ها مشخص می شود.

مابین هفته 19-24

شکم مادر شروع به مشخص تر شدن نموده است.
او اکنون می تواند حرکات کودک را به راحتی احساس کند.
با رشد کودک، اشتهای مادر نیز افزایش می یابد.
سینه ها به شدت رشد می کنند.
ممکن است از نوک سینه ها شیر بیاید.
ممکن است در لثه ها خونریزی وجود داشته باشد.
قد نوزاد حدود 25 سانتی متر است، وزن آن 340 گرم است.
در این هفته ها که اندام های نوزاد تکمیل می شود و به اندازه های مشخصی می رسد، احتمال تشخیص ناهنجاری های جنینی با سونوگرافی دقیق (Target) افزایش می یابد.

هفته 24

در این دوره نظارت دقیق بر فشار خون و وزن مهم است.
اختلال در متابولیسم قند یک مشکل رایج در دوران بارداری است، بنابراین «آزمایش تحمل گلوکز 50 گرم» باید برای هر زن باردار انجام شود.
در این دوره مصرف مایعات بیشتر بسیار مهم است، زیرا زن باردار نسبت به یک فرد معمولی نسبت به گرما حساس تر بوده و آب بیشتری از دست خواهد داد.

آزمایش های پیشنهادی در هفته 24
• تست تحمل گلوکز 50 گرم، با توجه به نتیجه در صورت لزوم، تست تحمل گلوکز 100 گرم،
• شمارش کامل خون،
• آزمایش کامل ادرار،
• RH – آزمون کومبس غیر مستقیم از زنان باردار تکرار می شود,
• رشد نوزاد، مایع آمنیوتیک و جفت توسط سونوگرافی ارزیابی می شود، جریان عروق رحم بررسی می شود.
• اگر مادر در 5 سال گذشته واکسن کزاز تزریق نکرده باشد یا در شرایط بیمارستانی زایمان نخواهد کرد، باید واکسن کزاز را انجام دهد.

جنین در هفته های 24-28

• شروع به دیدن، باز و بسته کردن چشمانش می کند،
  • می تواند صداها را بشنود، به صداهای بلند واکنش نشان دهد،
  • اخم می کند، می تواند دهانش را باز و بسته کند،
  • شروع به لگد زدن و مشت زدن می کند،
  • دوره های خواب نامنظم را تجربه می کند،
  • شست خود را می مکد، مایع آمنیوتیکی را که اطراف او را احاطه کرده است می بلعد، اگر زیاد بنوشد سکسکه می کند، در همان مایع ادرار می کند،
  • شروع به انجام حرکات تنفسی می کند،
  • حس چشایی در این دوره رشد می کند،
  • تصور می شود که شخصیت او نیز از ماه هفتم رشد می کند.

مادر در هفته 28

• اضافه وزن در باسن و ران همراه با شکم آشکار می شود.
  • با رشد رحم، سوزش سر دل، سوء هاضمه و گرفتگی عضلات در اثر فشار ظاهر می شود.
  • ترک های صورتی- یاسی رنگ در پوست شکم شروع می شود.
  • ممکن است انقباضات کوتاه مدت و نامنظمی به نام درد زایمان کاذب وجود داشته باشد، اما معمولاً درد ایجاد نمی کند.
  • از این هفته به بعد، چرخش به چپ و دراز کشیدن روی تخت باعث آرامش گردش خون نوزاد و مادر می شود.
  • تا هفته 28 مادر باید حدود 9 کیلو اضافه وزن داشته باشد، پس از آن مناسب است حدود 4-5 کیلو بیشتر اضافه شود.

کارهایی که باید در هفته 28 انجام شود

• در صورت وجود ناسازگاری خونی، آزمایش کومبس غیرمستقیم.
  • در صورت لزوم تزریق آمپول ناسازگاری خونی با توجه به نتایج این معاینه برای زنان باردار مبتلا به ناسازگاری خون انجام شود.
  • رشد نوزاد، مایع آمنیوتیک و جفت نیز باید با سونوگرافی ارزیابی شود.

هفته 32

در این دوره، نوزاد اکنون بدنی متناسب با کل دارد.
حتی اگر زایمان زودرس انجام شود، می توان نوزادان را تحت شرایط مراقبت های ویژه و با احتیاط های لازم زنده نگه داشت.
همانطور که کودک رشد می کند، می تواند به اندام های داخلی فشار وارد کند و باعث شکایت هایی مانند مشکل در تنفس یا تکرر ادرار در مادر شود.
خواب مادر ممکن است مختل شود، ممکن است نتواند مثل گذشته راحت بخوابد.
ناراحتی خفیفی ممکن است در شکم و پاها احساس شود زیرا مفاصل اطراف لگن برای آمادگی برای زایمان بزرگ می شوند.
قد نوزاد در این هفته حدود 5/40 سانتی متر است. وزن نوزاد 1600 گرم است.
سرعت افزایش وزن مادر کاهش یافته است.

هفته 36

اکنون که نوزاد تقریباً رشد خود را کامل کرده است، اگر نارس به دنیا بیاید، می تواند بدون حمایت پزشکی زندگی کند.
سر نوزاد شروع به ورود به لگن می کند. او نمی تواند در شکم حرکت کند اما تعداد ضربات لگد افزایش می یابد.
قد نوزاد تقریباً 46 سانتی متر و وزن آن 2500 گرم است.
پس از آن حدود ۲۸ گرم در روز وزن می گیرد.
تورم و واریس ممکن است در مچ پای مادر ایجاد شود.
در این دوره چک آپ باید هفته ای یکبار تا زمان زایمان انجام شود.
هفته 40
این هفته زایمان مورد انتظار است، اما زایمان می تواند 2 هفته قبل یا 2 هفته بعد از این تاریخ اتفاق بیفتد.
ممکن است دردهای زایمان نامنظم و نادر کاذب وجود داشته باشد.
حرکات نوزاد نسبت به دوره قبل کاهش نسبی خواهد داشت.
اما اگر کودک کمتر از 10 بار در روز حرکت کند، ممکن است نشانه‌ای از این باشد که کودک ممکن است در درون دچار ناراحتی باشد.
درد واقعی زایمان دردی است که در فواصل زمانی معین ایجاد می شود، از کمر شروع می شود و به کشاله ران و کل شکم گسترش می یابد و باعث سفت شدن شکم می شود.
• ترشحات خونی و لزج واژن ممکن است ایجاد شود.
• پس از شروع درد یا حتی قبل از شروع آن، مایع آمنیوتیکی که نوزاد در آن زندگی می کند ممکن است تخلیه شود که بیانگر شروع زایمان است.
• وزن اضافه شده تا روز آخر باید 10-12 کیلو باشد و افزایش وزن بیشتر از 15 کیلو توصیه نمی شود.
• از هفته سی و دوم بارداری، سلامت نوزاد با NST (NONSTRES TEST) و USG در پیگیری ها ارزیابی می شود.
• NST در یک زن باردار طبیعی واکنش نشان می دهد و تنفس، تنوس (وضعیت)، حرکات و آب نوزاد در USG ارزیابی می شود.
• در صورتی که علیرغم اتمام هفته 41 بارداری، زایمان خود به خود شروع نشده باشد، زایمان توسط پزشک آغاز می شود.

تست بدون استرس = NST

این تکنیکی است که در آن هم تغییرپذیری ضربان قلب و هم انقباضات رحمی نوزاد بررسی می شود.
می توان از آن در راستای شکایت مادر به خصوص از هفته بیست و چهارم بارداری استفاده کرد.
اما بیشتر برای ارزیابی ضربان قلب نوزاد از هفته 32 به بعد استفاده می شود.
همچنین در تشخیص زایمان زودرس بسیار مفید است.
علاوه بر این، ضربان قلب نوزاد در هنگام زایمان با این دستگاه کنترل می شود.
در چه شرایطی باید در طول پیگیری بارداری با پزشک مشورت کرد؟

• ترشحات شدید واژن یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن،
  • افزایش تب،
  • درد شدید شکم یا کشاله ران،
  • خونریزی واژینال،
  • کاهش یا عدم احساس حرکات کودک،
  • آمدن آب،
  • احساس انقباضات ریتمیک (درد) که در فواصل منظم ایجاد می شود،
  • ادم منتشر بدن (تورم)، اختلالات بینایی، درد شدید معده یا سردرد،
  • درد زایمان شروع نشود، حتی اگر تاریخ مورد انتظار گذشته باشد،